Potocznie lubimy nazywać je „deskami”: mowa o nartach. Ale jak się je wykonuje – te deski, które pozwalają nam wykonywać zakręty w białym puchu, dynamicznie ślizgać się po głębokim śniegu lub przemieszczać się po bardziej płaskich terenach? SnowTrex pokazuje etapy produkcji nart, ponieważ jedno jest pewne: narty to już nie tylko „deski”! Obecnie mamy do czynienia raczej z wysoko rozwiniętymi produktami składającymi się z wielu elementów konstrukcyjnych.
Etap 1: Produkcja rdzenia narty
Sercem każdej narty jest jej rdzeń. Określa zwrotność, przyczepność, twardość, gładkość, wagę i wreszcie cenę narty. Materiałem używanym z reguły i tradycyjnie stosowanym do produkcji rdzenia nart jest drewno, co z pewnością wyjaśnia potoczną nazwę nart jako „deski”. Jednak producenci nart niekoniecznie używają tylko drewna i niekoniecznie tylko jednego rodzaju drewna. Każdy producent ma swoje własne, w większości indywidualne kompozycje i stale wypróbowuje nowe laminaty, czyli kompozycje z różnych cienkich warstw drewna. Może się zdarzyć, że sklejonych zostanie do 45 warstw. Jednakże, zgodnie z obecnym stanem rozwoju na przestrzeni wieków, wszyscy są zgodni, że drewno jest najlepszym (głównym) składnikiem rdzenia. Żaden inny materiał nie jest w stanie nadać narcie tak dobrego napięcia i elastyczności jak drewno. Drewno do produkcji nart dostarczane jest głównie z Europy Środkowej, zwłaszcza z krajów alpejskich. Specyfikacje branży narciarskiej są tak wąsko zdefiniowane, że drewno bukowe z ogrodu nie nadaje się do produkcji nart.
Aby zmienić sztywność narty, producenci nart często stosują również materiały z włókna szklanego lub warstwy metalowe. Podczas gdy górne narty mają kompletny, ciągły drewniany rdzeń, tańsze wersje mogą być uzupełnione pewną ilością pianki. Dotyczy to zwłaszcza nart dziecięcych lub modeli uniwersalnych, ponieważ narta staje się lżejsza, ale nie jest tak wysokiej jakości i dlatego może być oferowana w niższej cenie.
Innym decydującym czynnikiem jest to, że półfabrykaty – niezależnie od tego, czy są wykonane z topoli, jesionu, buka czy innych materiałów – są odpowiednio frezowane. Różna wysokość i profile boczne, talia oraz wynikające z tego krzywizny składają się również na model narty i jego cechy charakterystyczne.
Etap 2: Złożenie wszystkich części składowych
Narty składają się z około 30 do 50 pojedynczych części, które są indywidualnie przetwarzane w maksymalnie 125 krokach roboczych i łączone razem w wysokiej jakości sprzęt sportowy. Większość z nich jest łączona podczas prasowania nart. Stalowe krawędzie, dolna taśma (= część pod rdzeniem), górna taśma (= część nad rdzeniem), rdzeń, powierzchnia to wszystko jest pakowane w jedną formę i łączone specjalnymi klejami lub żywicami, a także określone czasy nagrzewania i chłodzenia.
Warstwy w rdzeniu z reguły są układane z dołu do góry. Powłoka znajduje się na dole, a następnie stalowe krawędzie i taśmy gumowe lub elastomerowe, które służą do tłumienia drgań. Nad nim ułożony jest dolny pasek, który z kolei składa się z materiału z włókna szklanego i metalowych wzmocnień. Dolny pas zwiększa sztywność skrętną narty. Pod tym znajduje się serce narty, rdzeń i górny pasek. Na górze jest to, co widzimy po raz pierwszy przy zakupie: nadrukowana folia z odpowiednim wzorem. Z reguły powierzchnię narty drukuje się za pomocą druku cyfrowego lub termosublimacji. W tym ostatnim przypadku wosk jest odparowywany na materiał w stanie gazowym.
Konstrukcja typu „sandwich”
Konstrukcja typu „sandwich” uważana jest za klasyczną metodę łączenia różnych materiałów, z których wykonana jest narta. W tej metodzie konstrukcyjnej poszczególne warstwy są klejone do siebie, a następnie łączone na gorąco i pod ciśnieniem.
Konstrukcja typu „skorupa”
W tzw. „konstrukcji skorupy”, górny akord i ściany boczne tworzą skorupę, w którą pozostałe warstwy są przyklejane klejem. W przeciwieństwie do konstrukcji typu sandwich, nacisk na krawędzie narty jest zwiększony, dlatego lepiej trzyma się ona na twardych stokach. Zwykle znajduje to odzwierciedlenie również w cenie.
Konstrukcja typu „płaszcz”
W przypadku tej konstrukcji producenci nart owijają rdzeń różnymi włóknami szklanymi i węglowymi i kleją wszystko razem. To również sprzyja lepszej przyczepności i sprawia, że narta jest sztywniejsza niż w przypadku klasycznej konstrukcji nakładających się warstw.
Kiedy narta wyjdzie z prasy, ma – w zależności od zastosowanych materiałów – odpowiednie obciążenie wstępne i (zasadniczo) wystarczy ją tylko zeszlifować. Naprężenie wstępne jest testowane przez producenta, sprzedawcę lub nabywcę poprzez umieszczenie powierzchni tocznych nart obok siebie i próbę ściśnięcia ich razem. Im trudniej jest skompresować nartę, tym większe jest napięcie wstępne, a tym samym dokładność i przyczepność narty.
Etap 3: Końcowy szlif
Po wyjściu narty z prasy i schłodzeniu jest ona wyjmowana z formy i wyposażona w końcówki narty i zabezpieczenie. Narta jest w całości wykonana w szlifierni: zarówno krawędzie jak i podstawa są szlifowane i polerowane, podstawa jest dodatkowo woskowana i wyposażona w konstrukcję.
Niekoniecznie jest to część produkcji nart, ale mimo to niezwykle ważne jest przypisanie numeru seryjnego. Umożliwia to przyporządkowanie narty, na przykład w razie przypadków gwarancyjnych, które zdarzają się wielokrotnie pomimo zastosowania wysokiej jakości materiałów i skomplikowanych etapów produkcji.
Wreszcie, wgląd w produkcję sprzętu narciarskiego w Stöckli:
